กรมอนามัย พร้อมให้ข้อมูลข่าวสารที่มีประโยชน์สำหรับคุณ
สุนิษา มะลิวัลย์
กรมอนามัย ได้ดำเนินการสำรวจอนามัยโพลเรื่อง “ท่องเที่ยว ปลอดภัย สวัสดีปีใหม่” เพื่อสำรวจพฤติกรรมและความคิดเห็นของประชาชนเกี่ยวกับการท่องเที่ยวในสถานที่ต่างๆ ในช่วงเทศกาลปีใหม่ ปี 2568" และจะนำผลสำรวจไปใช้ในการสื่อสาร วางแผนขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมในแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นมิตรต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมที่ทันต่อสถานการณ์ที่จะมีนักท่องเที่ยวจำนวนมากในช่วงเทศกาลปีใหม่ที่จะถึงนี้ โดยสำรวจระหว่างวันที่ 1 - 25 ธันวาคม 2567 มีผู้ตอบ 687 คน
จากผลการสำรวจอนามัยโพล เรื่อง ท่องเที่ยว ปลอดภัย สวัสดีปีใหม่ พบว่า ผู้ตอบแบบสำรวจส่วนใหญ่มีแผนท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ ร้อยละ 67 และไม่มีแผนเดินทาง ร้อยละ 33 โดยผู้ที่ตอบว่ามีแผนท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ ให้เหตุผลที่พบมากที่สุด 3 อันดับแรก คือ ไปวัด ทำบุญไหว้พระ สวดมนต์ข้ามปี ร้อยละ 44.10 รองลงมาคือ ไปเยี่ยมครอบครัว/รวมญาติ ร้อยละ 43.52 และ ไปแหล่งท่องเที่ยวต่าง ๆ ร้อยละ 26.49
ทั้งนี้ ผู้ที่ตอบว่ามีแผนท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ ให้ข้อมูลว่าแหล่งท่องเที่ยวที่ต้องการเดินทางไปในช่วงเทศกาลปีใหม่ มากที่สุด 3 อันดับแรก คือ แหล่งท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ (อุทยาน, ทะเล, น้ำตก, เกาะ) ร้อยละ 57.86 รองลงมาคือ แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ (วัด, พิพิธภัณฑ์, อุทยานประวัติศาสตร์) ร้อยละ 45.41 และแหล่งท่องเที่ยวเชิงอาหาร (อาหารถิ่นริมกว๊านพะเยา, อร่อยถึงถิ่นของกินหนองหาร เป็นต้น) ร้อยละ 30.79
โดยสิ่งที่ผู้ตอบแบบสำรวจกังวลมากที่สุดในการท่องเที่ยวช่วงเทศกาลปีใหม่ 3 อันดับแรกคือ คือ อุบัติเหตุบนท้องถนน ร้อยละ 35.95 รองลงมาคือ ผู้คนแออัด ร้อยละ 25.33 และการจราจรติดขัด ร้อยละ 25.04 ตามลำดับ
เมื่อถามถึงวิธีลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมระหว่างท่องเที่ยว พบว่ามีผู้ตอบมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ การแยกขยะก่อนทิ้ง ร้อยละ 48.03 รองลงมาคือ ใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก ร้อยละ 46.29 และพกแก้วน้ำ/กล่องข้าวส่วนตัว ร้อยละ 32.31 ตามลำดับ
สำหรับเหตุผลที่ใช้ในการเลือกห้องพัก ที่มีผู้ตอบมากที่สุด 3 อันดับแรกคือ มีห้องพักและบริเวณโดยรอบสะอาด ร้อยละ 24.89 รองลงมาคือ มีมาตรการด้านความปลอดภัยทรัพย์สิน ร้อยละ 23.58 และได้รับรองมาตรฐานจากรัฐ/หรือองค์กรที่น่าเชื่อถือ ร้อยละ 15.14 โดยเรื่องที่ผู้ตอบแบบสำรวจอยากให้แหล่งท่องเที่ยว โรงแรม ในประเทศไทยควรพัฒนามากที่สุด 3 ลำดับแรก ได้แก่ ด้านความสะอาดของสถานที่ปลอดภัยต่อสุขภาพ ร้อยละ 25.62 รองลงมาคือ มีการรับรองมาตรฐานด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อมจากหน่วยงานของรัฐ เช่น แหล่งท่องเที่ยวที่เป็นมิตรต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม อุทยานแห่งชาติสีเขียว เป็นต้น ร้อยละ 24.16 และด้านสิ่งแวดล้อม การจัดการขยะ ไม่ปล่อยน้ำเสีย ร้อยละ 17.32
ข้อเสนอ
1. เสนอให้สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม ใช้เป็นข้อมูลเพื่อการวางแผนในการเพิ่มประสิทธิภาพการขับเคลื่อนงาน GREEN Health Hotels & GREEN Health Attractions โดยเน้นแหล่งท่องเที่ยวที่ผู้ตอบส่วนใหญ่มีแผนไปท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่มากที่สุด คือ แหล่งท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ และแหล่งท่องเที่ยวเชิงอาหาร ตามลำดับ โดยให้ความสำคัญกับการพัฒนาเรื่องความสะอาดของสถานที่ ห้องพักและบริเวณโดยรอบเป็นเหตุผลในลำดับแรก ทั้งในการตัดสินใจเลือกที่พัก และเป็นสิ่งที่ต้องการให้แหล่งท่องเที่ยว โรงแรมในประเทศไทยมีการพัฒนามากที่สุด ดังนั้นจึงควรเน้นย้ำให้โรงแรมและแหล่งท่องเที่ยวดังกล่าวมีการพัฒนาด้านสุขอนามัย ความสะอาด มีการรับรองมาตรฐานด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อม เพราะจะเป็นตัวกระตุ้นที่สำคัญในการเรียกนักท่องเที่ยว เพิ่มมูลค่าในการเข้าพักและท่องเที่ยวอย่างปลอดภัยได้
2. เสนอให้กองส่งเสริมความรอบรู้และสื่อสารสุขภาพ ใช้เป็นข้อมูลเพื่อการสื่อสารสร้างความรอบรู้ด้านสุขอนามัยและอนามัยสิ่งแวดล้อม สำหรับผู้ที่มีแผนจะเดินทางท่องเที่ยวโดยเฉพาะช่วงเทศปีใหม่ที่กำลังจะมาถึง โดยเน้นการสื่อสารให้คำแนะนำในสิ่งที่คนส่วนใหญ่มีความกังวล ได้แก่ การป้องกันอุบัติเหตุบนท้องถนน การปฏิบัติตนเมื่อต้องไปสถานที่ที่มีผู้คนแออัด รวมทั้งการปฏิบัติตนด้านสุขอนามัยและป้องกันโรค โดยเน้นกิจกรรมที่ผู้ตอบส่วนใหญ่มีแผนจะทำในช่วงเทศกาลปีใหม่ ได้แก่ ไปวัดทำบุญไหว้พระ สวดมนต์ข้ามปี ไปเยี่ยมครอบครัว พบปะรวมญาติ หรือไปท่องเที่ยวสถานที่ต่าง ๆ ที่อาจจะมีผู้คนแออัด
จากผลสำรวจ พบว่า ผู้ตอบแบบสำรวจส่วนใหญ่มีแผนท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ ร้อยละ 66.7 และไม่มีแผนเดินทาง ร้อยละ 33.3 โดยผู้ที่ตอบว่ามีแผนท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ 458 คน ให้เหตุผลที่พบมากที่สุด 3 อันดับแรก คือ ไปวัด ทำบุญไหว้พระ สวดมนต์ข้ามปี ร้อยละ 44.10 รองลงมาคือ ไปเยี่ยมครอบครัว/รวมญาติ ร้อยละ 43.52 และ ไปแหล่งท่องเที่ยวต่าง ๆ ร้อยละ 26.49 ตามลำดับ รายละเอียดดังตาราง
ตารางที่ 1 แผนจะเดินทางท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่
อันดับ |
แผนจะเดินทางท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ |
จำนวนผู้ตอบ |
ร้อยละของคำตอบ |
1 |
มีแผนจะเดินทางท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ |
458 |
66.67 |
2 |
ไม่มีแผนจะเดินทางท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ |
229 |
33.33 |
ตารางที่ 1.1 แผนจะเดินทางท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่
อันดับ |
แผนเดินทางท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ |
จำนวนผู้ตอบ |
ร้อยละของคำตอบ |
1 |
ไปวัด ทำบุญไหว้พระ สวดมนต์ข้ามปี |
303 |
44.10 |
2 |
เยี่ยมครอบครัว/รวมญาติ |
299 |
43.52 |
3 |
ไปแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ |
182 |
26.49 |
4 |
ชอปปิ้งห้างสรรพสินค้า/ศูนย์การค้า |
157 |
22.85 |
5 |
เช็คอินคาเฟ่ ร้านอาหาร |
102 |
14.85 |
6 |
ร่วมงานเคาท์ดาวน์ ตามสถานที่จัดงาน |
13 |
1.89 |
7 |
ท่องเที่ยวต่างประเทศ |
30 |
4.37 |
8 |
ไปผับ บาร์ พบปะสังสรรค์กับเพื่อนๆ |
182 |
26.49 |
9 |
อื่น ๆ |
8 |
1.16 |
ผู้ที่ตอบว่ามีแผนท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่ 458 คน ให้ข้อมูลว่าแหล่งท่องเที่ยวที่ต้องการเดินทางไปในช่วงเทศกาลปีใหม่ มากที่สุด 3 อันดับแรก คือ แหล่งท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ (อุทยาน, ทะเล, น้ำตก, เกาะ) ร้อยละ 57.86 รองลงมาคือ แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ (วัด, พิพิธภัณฑ์, อุทยานประวัติศาสตร์) ร้อยละ 45.41 และแหล่งท่องเที่ยวเชิงอาหาร (อาหารถิ่นริมกว๊านพะเยา, อร่อยถึงถิ่นของกินหนองหาร เป็นต้น) ร้อยละ 30.79 ตามลำดับ รายละเอียดดังตาราง
ตารางที่ 2 แหล่งท่องเที่ยวใดที่วางแผนเดินทางท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลปีใหม่
อันดับ |
แหล่งท่องเที่ยว |
ร้อยละของคำตอบ |
1 |
เชิงธรรมชาติ (อุทยาน, ทะเล, น้ำตก, เกาะ) |
57.86 |
2 |
เชิงวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ (วัด, พิพิธภัณฑ์, อุทยานประวัติศาสตร์) |
45.41 |
3 |
เชิงอาหาร (อาหารถิ่นริมกว๊านพะเยา, อร่อยถึงถิ่นของกินหนองหาร) |
30.79 |
4 |
ท่องเที่ยวชุมชน (ศูนย์เรียนรู้วิถีชุมชนไทย, ชุมชนรักษ์สุขภาพ) |
19.87 |
5 |
เชิงนันทนาการ (สวนสนุก, สวนสัตว์, โรงละคร) |
17.90 |
6 |
เชิงสุขภาพ (แช่น้ำแร่, น้ำพุร้อน, การประคบสมุนไพร) |
18.78 |
7 |
เชิงเกษตร (ฟาร์ม, ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง) |
6.77 |
8 |
อื่น ๆ |
3.71 |
จากผลสำรวจ พบว่า สิ่งที่ผู้ตอบแบบสำรวจกังวลมากที่สุดในการท่องเที่ยวช่วงเทศกาลปีใหม่ 3 อันดับแรก คือ อุบัติเหตุบนท้องถนน ร้อยละ 35.95 รองลงมาคือ ผู้คนแออัด ร้อยละ 25.33 และการจราจรติดขัด ร้อยละ 25.04ตามลำดับ รายละเอียดดังตาราง
ตารางที่ 3 สิ่งที่คุณกังวลมากที่สุดในการท่องเที่ยวช่วงเทศกาลปีใหม่ คืออะไร?
อันดับ |
สิ่งที่กังวลมากที่สุดในการท่องเที่ยวช่วงเทศกาลปีใหม่ |
ร้อยละ |
1 |
อุบัติเหตุบนท้องถนน |
35.95 |
2 |
ผู้คนแออัด |
25.33 |
3 |
การจราจรติดขัด |
25.04 |
4 |
ทรัพย์สินไม่ปลอดภัย/อาชญากรรม |
6.55 |
5 |
ความสะอาดของที่พัก/ร้านอาหาร |
4.95 |
6 |
คิดว่าไม่มีอะไรน่ากังวล |
1.46 |
7 |
อื่น ๆ |
0.15 |
ผลสำรวจ พบว่า วิธีลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมระหว่างท่องเที่ยว ที่มีผู้ตอบมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ การแยกขยะก่อนทิ้ง ร้อยละ 48.03 รองลงมาคือ ใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก ร้อยละ 46.29 และพกแก้วน้ำ/กล่องข้าวส่วนตัว ร้อยละ 32.31 ตามลำดับ รายละเอียดดังตาราง
ตารางที่ 4 คุณมีวิธีลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมระหว่างท่องเที่ยวอย่างไร?
อันดับ |
วิธีลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมระหว่างท่องเที่ยว |
ร้อยละ |
1 |
แยกขยะก่อนทิ้ง |
48.03 |
2 |
ใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก |
46.29 |
3 |
พกแก้วน้ำ/กล่องข้าวส่วนตัว |
32.31 |
4 |
เลือกที่พักที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม |
17.61 |
5 |
สนับสนุนร้านอาหาร/ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น |
16.16 |
6 |
อื่น ๆ |
1.31 |
ผลสำรวจพบว่า เหตุผลที่ใช้ในการเลือกห้องพัก ที่มีผู้ตอบมากที่สุด 3 อันดับแรกคือ มีห้องพักและบริเวณโดยรอบสะอาด ร้อยละ 24.89 รองลงมาคือ มีมาตรการด้านความปลอดภัยทรัพย์สิน ร้อยละ 23.58 และได้รับรองมาตรฐานจากรัฐ/หรือองค์กรที่น่าเชื่อถือ ร้อยละ 15.14 ตามลำดับ รายละเอียดดังตาราง
ตารางที่ 5 คุณเลือกห้องพักจากเหตุผลอะไรมากที่สุด
อันดับ |
เหตุผลที่ใช้ในการเลือกห้องพัก |
ร้อยละ |
1 |
ห้องพักและบริเวณโดยรอบสะอาด |
24.89 |
2 |
มีมาตรการด้านความปลอดภัยทรัพย์สิน |
23.58 |
3 |
ได้รับรองมาตรฐานจากรัฐ/หรือองค์กรที่น่าเชื่อถือ |
15.14 |
4 |
มีส่วนลด บัตรกำนัล โปรโมชั่น |
9.75 |
5 |
มีคนแนะนำ หรือเคยไปพักแล้ว |
8.73 |
6 |
คะแนนรีวิวสูง |
5.68 |
7 |
มีอาหารให้เลือกหลากหลาย รสชาติอร่อย |
4.80 |
8 |
มีกิจกรรมให้ทำเยอะ เช่น สระว่ายน้ำ ฟิตเนส สนามเด็กเล่น |
3.78 |
9 |
มีบริการเชิงสุขภาพ เช่น สปา นวด อาหารสุขภาพ |
1.75 |
10 |
อื่น ๆ |
0.44 |
ผลการสำรวจ พบว่า เรื่องที่ผู้ตอบแบบสำรวจอยากให้แหล่งท่องเที่ยว โรงแรม ในประเทศไทยควรพัฒนามากที่สุด 3 ลำดับแรก ได้แก่ ด้านความสะอาดของสถานที่ปลอดภัยต่อสุขภาพ ร้อยละ 25.62 รองลงมาคือ มีการรับรองมาตรฐานด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อมจากหน่วยงานของรัฐ เช่น แหล่งท่องเที่ยวที่เป็นมิตรต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม อุทยานแห่งชาติสีเขียว เป็นต้น ร้อยละ 24.16 และด้านสิ่งแวดล้อม การจัดการขยะ ไม่ปล่อยน้ำเสีย ร้อยละ 17.32 ตามลำดับ รายละเอียดดังตารางที่ 6
ตารางที่ 6 แหล่งท่องเที่ยว โรงแรมในประเทศไทยควรพัฒนาด้านใดมากที่สุด
อันดับ |
แหล่งท่องเที่ยว โรงแรมในประเทศไทยควรพัฒนาด้านใดมากที่สุด |
ร้อยละ |
1 |
ด้านความสะอาดของสถานที่ปลอดภัยต่อสุขภาพ |
25.62 |
2 |
มีการรับรองมาตรฐานด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อมจากหน่วยงานของรัฐ เช่น แหล่งท่องเที่ยวที่เป็นมิตรต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม อุทยานแห่งชาติสีเขียว |
24.16 |
3 |
ด้านสิ่งแวดล้อม การจัดการขยะ ไม่ปล่อยน้ำเสีย |
17.32 |
4 |
มีโปรโมชั่นกระตุ้นการท่องเที่ยว เช่น ลดราคา ลดหย่อนภาษี |
14.70 |
5 |
ห้องส้วมสะอาด เพียงพอ และปลอดภัย |
7.71 |
6 |
ด้านประหยัดพลังงาน ลดโลกร้อน |
5.97 |
7 |
ด้านการบริการ ประชาสัมพันธ์เชิญชวนนักท่องเที่ยว |
3.20 |
8 |
อื่น ๆ |
0.95 |
ผู้ตอบแบบสำรวจ 687 คน เป็นเพศหญิง ร้อยละ 71.47 ส่วนใหญ่มีอายุอยู่ในช่วง 25 - 44 ปี ร้อยละ 35.95 รองลงมาคือมีอายุในช่วง 15-24 ปี ร้อยละ 31.59 โดยมีอาชีพ รับราชการ/รัฐวิสาหกิจ/พนักงานของรัฐ/ลูกจ้างรัฐ ร้อยละ 29.84 รองลงมาคือ ธุรกิจส่วนตัว/ค้าขาย/อาชีพอิสระ ร้อยละ 15.28 แม่บ้าน/พ่อบ้าน ร้อยละ 13.97 ตามลำดับ ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในเขตปกครองรูปแบบพิเศษ (กทม./พัทยา) ร้อยละ 39.45 รองลงมาคือในพื้นที่เทศบาลตำบล ร้อยละ 22.56
ข้อมูลทั่วไป |
จำนวนผู้ตอบ |
ร้อยละ |
เพศ |
||
หญิง |
491 |
71.47 |
ชาย |
166 |
24.16 |
LGBTQIAN+ |
30 |
4.37 |
อายุ |
||
ต่ำกว่า 15 ปี |
14 |
3.03 |
15 - 24 ปี |
217 |
31.59 |
25 - 44 ปี |
247 |
35.95 |
45 - 59 ปี |
188 |
27.37 |
60 ปี ขึ้นไป |
14 |
2.04 |
อาชีพ |
||
เกษตรกร |
9 |
1.31 |
เกษียณราชการ |
74 |
10.77 |
ธุรกิจส่วนตัว/ค้าขาย/อาชีพอิสระ |
105 |
15.28 |
นักเรียน/ นักศึกษา |
28 |
4.08 |
เป็นหลายสถานะเลยครับ |
1 |
0.15 |
พนักงานบริษัทเอกชน/ลูกจ้างเอกชน |
65 |
9.46 |
แม่บ้าน/พ่อบ้าน |
96 |
13.97 |
รับจ้างทั่วไป |
53 |
7.71 |
รับราชการ/รัฐวิสาหกิจ/พนักงานของรัฐ/ลูกจ้างรัฐ |
205 |
29.84 |
ว่างงาน/ระหว่างรองาน |
8 |
1.16 |
อสม. |
42 |
6.11 |
อื่นๆ |
1 |
0.15 |
พื้นที่พักอาศัย |
|
|
เขตการปกครองรูปแบบพิเศษ (กทม./พัทยา) |
271 |
39.45 |
เทศบาลตำบล |
155 |
22.56 |
เทศบาลนคร |
57 |
8.30 |
เทศบาลเมือง |
117 |
17.03 |
ความร่วมมือโดย สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม
Writer | |
สุนิสา มะลิวัลย์ |
Executive Editor | |
เบญจวรรณ ธวัชสุภา |
Data Scientist | |
ภัทราภรณ์ พวงศรี |
Graphic | |
วิษณุ ศรีวิไล | |
มนุษย์ผู้เชื่อวันพีซมีจริง |
Proofreader | |
นัฐพร รอดสุข | |
คณะสาธารณสุขศาสตร์ สาขาอนามัยสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยมหาสารคาม |