ภัทราภรณ์ พวงศรี  

ผลการสำรวจอนามัยโพล เรื่อง ร้อนนี้...ต้องรอด! ในช่วงฤดูร้อนปี 2568 (1 มี.ค. – 30 พ.ค. 68) มีผู้ตอบ 1,134 คน พบว่า ผู้ตอบส่วนใหญ่มีความกังวลว่าความร้อนจะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตที่ระดับปานกลาง ร้อยละ 56.79 รองลงมาคือ เฉยๆ/ไม่กังวล ร้อยละ 30.42 ในขณะที่มีความกังวลมาก ร้อยละ 12.79 และพบว่ามี ผู้ตอบถึงร้อยละ 60 ตอบว่ามีอาการผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับความร้อน โดยอาการที่พบมากที่สุด 3 อันอับแรก คือ ปวดศีรษะ ร้อยละ 20.81 รองลงมาคือ เวียนศีรษะ/สับสน/มึนงง ร้อยละ 14.02 และผื่นแดงขึ้นตามผิวหนัง ร้อยละ 8.64 ตามลำดับ

เมื่อถามถึงพฤติกรรมการป้องกันตัวเองจากความร้อน ที่ผู้ตอบปฏิบัติได้เป็นประจำมากที่สุด 4 อันดับแรก คือ ล้างมือให้สะอาด ร้อยละ 89.77 รองลงมาคือ งดดื่มสุรา ร้อยละ 85.80 รับประทานอาหารปรุงสุกใหม่ ร้อยละ 85.63 และดื่มน้ำสะอาดบ่อย ๆ ระหว่างวันโดยไม่ต้องรอให้กระหายน้ำ ร้อยละ 80.34 ตามลำดับ ในขณะที่เมื่อถามถึงในช่วงเวลากลางวัน ซึ่งเป็นช่วงที่อากาศร้อนจัดของวัน ผู้ตอบใหญ่ถึงร้อยละ 66.31 อยู่ในอาคารแต่ไม่มีแอร์ รองลงมาคือ อยู่ในอาคารที่มีแอร์ ร้อยละ 27.87 อย่างไรก็ตามมีผู้ที่อยู่กลางแจ้งนานกว่า 5 ชั่วโมง ร้อยละ 5.82 ตามลำดับ

กรมอนามัย ได้ดำเนินการสำรวจอนามัยโพลเรื่อง “ร้อนนี้ต้องรอด” เพื่อสำรวจความคิดเห็นความกังวลของประชาชนและเฝ้าระวังอาการและพฤติกรรมป้องกันตนเองด้านสุขภาพจากความร้อน และเพื่อให้ได้ข้อมูลสำหรับนำไปใช้ประกอบการวางเผนและการสื่อสารเพื่อสร้างความรู้ด้านสุขภาพแก่ประชาชน ในการปรับตัวและรับมือต่อสภาพอากาศร้อน โดยสำรวจระหว่างวันที่ 1 มีนาคม – 30 พฤษภาคม 2568 มีผู้ตอบ 1,134 คน สรุปผลการสำรวจ ดังนี้

ส่วนที่ 1 ความคิดเห็นของประชาชนและเฝ้าระวังอาการและพฤติกรรมป้องกันด้านสุขภาพจากความร้อน

1.1 วันนี้คุณมีอาการอย่างไรบ้าง?

ผลการสำรวจพบว่า ผู้ตอบแบบสำรวจส่วนใหญ่มีอาการที่เกี่ยวข้องกับความร้อน จำนวน 681 คน คิดเป็นร้อยละ 60.05 ของผู้ตอบทั้งหมด โดยอาการที่พบมากที่สุด 3 อันดับแรก คือ ปวดศีรษะ ร้อยละ 20.81 รองลงมาคือ เวียนศีรษะ/สับสน/มึนงง ร้อยละ 14.02 และผื่นแดงขึ้นตามผิวหนัง ร้อยละ 8.64 ตามลำดับ รายละเอียดดังตารางที่ 1 และ 2

ตารางที่ 1 วันนี้คุณมีอาการอย่างไรบ้าง?

ตารางที่ 2 วันนี้คุณมีอาการอะไรบ้าง?

1.2 วันนี้คุณได้ป้องกันตัวเองจากความร้อนอย่างไรบ้าง

ผลการสำรวจ พบว่า ผู้ตอบแบบสำรวจส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการป้องกันตัวเองจากความร้อนมากที่สุด 4 อันดับแรก คือ ล้างมือให้สะอาด ร้อยละ 89.77 รองลงมาคือ งดดื่มสุรา ร้อยละ 85.80 รับประทานอาหารปรุงสุกใหม่ ร้อยละ 85.63 และดื่มน้ำสะอาดบ่อย ๆ ระหว่างวันโดยไม่ต้องรอให้กระหายน้ำ ร้อยละ 80.34 ตามลำดับ รายละเอียดดังตารางที่ 2

ตารางที่ 2 พฤติกรรมการป้องกันตัวเองจากความร้อน

1.3 คุณกังวลหรือไม่ว่าความร้อนจะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของคุณ

ผลการสำรวจ พบว่า ผู้ตอบแบบสำรวจส่วนใหญ่ มีความกังวลอยู่ที่ระดับปานกลาง ร้อยละ 56.79 รองลงมาคือ เฉยๆ/ไม่กังวล ร้อยละ 30.42 ในขณะที่มีความกังวลมาก ร้อยละ 12.79 ตามลำดับ รายละเอียดดังตารางที่ 3

ตารางที่ 3 คุณกังวลหรือไม่ว่าความร้อนจะส่งผลต่อคุณภาพชีวิต

1.4 ในช่วงเวลากลางวัน (เวลา 12.00 – 13.00 น.) คุณอยู่ในสถานที่แบบไหน?

ผลการสำรวจ พบว่า ผู้ตอบส่วนใหญ่ ใช้เวลาในช่วงเวลากลางวัน (เวลา 12.00 – 13.00 น.) อยู่ในอาคาร แต่ไม่มีแอร์ ร้อยละ 66.31 รองลงมาคือ อยู่ในอาคารที่มีแอร์ ร้อยละ 27.87 อย่างไรก็ตามมีผู้ที่อยู่กลางแจ้งนานกว่า 5 ชั่วโมง ร้อยละ 5.82 ตามลำดับ รายละเอียดดังตารางที่ 4

ตารางที่ 4 ในช่วงเวลากลางวัน (เวลา 12.00 – 13.00 น.) คุณอยู่ในสถานที่แบบไหน?

1.5 คุณมีโรคประจำตัวหรือไม่

ผลการสำรวจ พบว่า ผู้ตอบส่วนใหญ่ไม่มีโรคประจำตัว ร้อยละ 65.43 และมีโรคประจำตัว ร้อยละ 34.57 โดยโรคประจำตัวที่พบมากที่สุด 3 อันดับแรก คือ โรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 33.92 รองลงมาคือ โรคภูมิแพ้ ร้อยละ 14.03 และโรคเบาหวาน ร้อยละ 9.69 ตามลำดับ รายละเอียดดังตารางที่ 5 และ 6 ตามลำดับ

ตารางที่ 5 คุณมีโรคประจำตัวหรือไม่

ตารางที่ 6 โรคประจำตัวที่พบ

ข้อเสนอจากผลการสำรวจ

จากผลการสำรวจอนามัยโพล มีข้อเสนอให้กองประเมินผลกระทบสุขภาพ กองส่งเสริมความรอบรู้และสื่อสารสุขภาพ นำผลสำรวจอนามัยโพลไปเป็นข้อมูลประกอบเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงานด้านการเฝ้าระวังและสื่อสารเตือนภัยสุขภาพจากความร้อน ดังนี้

1. ใช้ข้อมูลเพื่อประกอบการสรุปผลการดำเนินงานเฝ้าะวังผลกระทบต่อสุขภาพจากความร้อน และเพื่อประกอบการวางแผนเพื่อรองรับการดำเนินงานสำหรับช่วงฤดูร้อนในปีต่อไป โดยเฉพาะการพัฒนาองค์ความรู้ และสื่อสาร สร้างความรอบรู้ ความเข้าใจให้ประชาชนมีความรู้และมีความตระหนักในการดูแลสุขภาพของตนเองในช่วงฤดูร้อน โดย
- เน้นให้ความรู้เรื่องอาการ และการปฐมพยาบาลรักษาเบื้องต้น กรณีตนเองหรือคนในครอบครัวมีอาการจากความร้อน โดยจากผลโพลพบอาการที่พบบ่อย ได้แก่ ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ/สับสน/มึนงง และผื่นแดงขึ้นตามผิวหนัง เป็นต้น
- สื่อสารเน้นย้ำพฤติกรรมที่ประชาชนควรปฏิบัติเป็นประจำอย่างต่อเนื่องในช่วงฤดูร้อน ได้แก่ ล้างมือให้สะอาด งดดื่มสุรา ทานอาหารปรุงสุกใหม่ ดื่มน้ำสะอาดบ่อย ๆ และในขณะเดียวกันสื่อสารเพิ่มความตระหนักในการปรับพฤติกรรมที่พบว่ายังปฏิบัติเป็นประจำได้น้อย ได้แก่ เช็คพยากรณ์อากาศก่อนออกจากบ้าน หากเป็นไปได้อยู่ในห้องที่มีเครื่องปรับอากาศ/มีอากาศเย็น งดดื่มน้ำหวาน น้ำอัดลม เป็นต้น

2. ปรับวิธีสื่อสารเตือนภัยให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลที่ถูกต้อง รวมไปถึงการติดตามข่าวสาร คำแนะนำในการปฏิบัติตน สำหรับประชาชนทั่วไปและกลุ่มเสี่ยงจากความร้อน ได้แก่ ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก และผู้ที่มีโรคประจำตัว และแบ่งปันข้อมูลเกี่ยวกับการป้องกันอากาศร้อนให้กับครอบครัว เพื่อน และคนรู้จัก

3. เป็นข้อมูลสนับสนุนสำหรับประสานการดำเนินงานในระดับพื้นที่ เช่น อปท. หรือสถานที่ที่มีกลุ่มเสี่ยง ให้ทราบสถานการณ์ผลกระทบต่อสุขภาพที่เกิดขึ้น และจัดสถานที่หรือปรับกิจกรรม จัดสภาพแวดล้อม เพื่อลดความเสี่ยงต่อสุขภาพจากความร้อน และเฝ้าระวังอาการที่เกิดจากความร้อนของประชาชนอย่างต่อเนื่อง

ส่วนที่ 2 ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสำรวจ

ผู้ตอบแบบสำรวจ 1,134 คน เป็นเพศหญิง ร้อยละ 75.57 ส่วนใหญ่มีอายุอยู่ในช่วง 49 - 59 ปี ร้อยละ 47.35 รองลงมาคือมีอายุในช่วง 25-44 ปี ร้อยละ 22.57 โดยส่วนใหญ่มีระดับการศึกษา ระดับปริญญาตรี 49.29 รองลงมาคือ มัธยมต้น ร้อยละ 15.61 และมัธยมปลาย/ปวช ร้อยละ 12.08 ส่วนใหญ่มีอาชีพ รับราชการ/รัฐวิสาหกิจ/พนักงานของรัฐ/ลูกจ้างรัฐ ร้อยละ 20.63 รองลงมาคือ อสม. ร้อยละ 15.70 และธุรกิจส่วนตัว/ค้าขาย/อาชีพอิสระ ร้อยละ 13.76 ตามลำดับ ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในเทศบาลตำบล ร้อยละ 28.48 รองลงมาคือในพื้นที่เขตปกครองรูปแบบพิเศษ (กทม./พัทยา) ร้อยละ 26.28 และองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ร้อยละ 26.19 รายละเอียดดังตารางที่ 10

ตารางที่ 10 ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสำรวจ

โดย กองประเมินผลกระทบต่อสุขภาพ

	Writer
	ภัทราภรณ์ พวงศรี

	Editor
	สุนิษา มะลิวัลย์

	Executive Editor
	เบญจวรรณ ธวัชสุภา

	Graphic
	วิษณุ ศรีวิไล
	มนุษย์ผู้เชื่อวันพีซมีจริง